İblis oturub
Oturan iblis (rus. Демон (сидящий)) əsəri 1980-ci ildə rus rəssamı Mixail Vrubel tərəfindən çəkilib.
İblis - ruhun güclüyünün, daxili mübarizəsinin, şübhələrin rəmzidir. Misilsiz rəng çalarlarının əhatəsində əllərini faciəli surətdə çarpazlayaraq oturmuş İblis kədərli, iri gözlərini uzaq sonsuzluqlara yönəltmişdir. Şəklin fonu qürubun al şüalarına bürünən dağlıq məkandır. Kompozisiya iblis fiqurunun sanki çərçivənin üst və alt taxtaları arasına sığışdırılmış utancını əks etdirir. Şəkil Vrubelin fərdi üslubunda büllur effekti ilə çəkilmişdir ki, bu da onu daha çox vitraja, yaxud pannoya bənzədir.
İqtisadi artıq
İqtisadi artıq — əsas iqtisadi nəzəriyyədə ümumi rifah və ya Marşall artığı (Alfred Marşalldan sonra) olaraq da bilinən iqtisadi artıq, iki əlaqəli kəmiyyətə işarə edir:
İstehlakçı artımı və ya istehlakçılın artıqlığı, istehlakçılar tərəfindən alınan bir pul faydasıdır, çünki bir məhsulu ödəmək istədikləri ən yüksək qiymətdən aşağı bir qiymətə ala bilərlər.
İstehsalçının artığı və ya istehsalçıların artığı, istehsalçıların satmaq istədikləri ən aşağı qiymətdən yüksək olan bazar qiymətinə sataraq əldə etdikləri məbləğdir; bu, təqribən mənfəətə bərabərdir (istehsalçılar ümumiyyətlə zərərlə satmaq istəmədiklərindən və hətta zərərsiz qiymətə satmağa biganədirlər).
XIX əsrin ortalarında mühəndis Jül Düpüi ilk dəfə iqtisadi artıqlıq konsepsiyasını irəli sürdü, lakin bu konsepsiyanı iqtisadiyyat sahəsində məşhur edən iqtisadçı Alfred Marshall idi.
Standart tələb və təklif diaqramında istehlakçı profisiti məhsulun tarazlıq qiymətinin üstündə və tələb əyrisinin altındakı sahədir (tələb və təklif əyriləri xətti olarsa üçbucaqlı). Bu, istehlakçıların bir mal vahidini tarazlıq qiymətindən yüksək bir qiymətə, ikinci vahidi ondan aşağı, lakin müvazinət qiymətinin üstündəki bir qiymətə və s. Almaq istəyən olmasını əks etdirir, amma əslində tarazlıq qiymətini ödəyirlər. Hər vahid alınmışdır.
Eynilə, bir tələb-tələb diaqramında istehsalçının artığı tarazlıq qiymətinin altındakı, lakin təklif əyrisinin üstündəki bir sahədir. Bu, istehsalçıların ilk birimi tarazlıq qiymətindən aşağı bir qiymətə, ikinci birimi ondan yüksək, lakin tarazlıq qiymətindən daha aşağı bir qiymətə təmin etmək istəmələrini, ancaq əslində tarazlıq qiymətini alacaqlarını əks etdirir, satdıqları bütün vahidlər üçün.
İstehlakçı artığı — istehlakçının ödəməyə hazır olduğu maksimum qiymətlə faktiki olaraq ödədiyi faktiki qiymət arasındakı fərqdir.
Eşit məni
Eşit məni (türk. Duy Beni) — Rejissoru Ali Balcı, ssenari müəllifi Makbule Kosif, Zafer Özer Çetinel, Gülsev Karagöz, Okan Başar Bahar, Arzu Bıçakçı, Burcu Tatlıses, Feraye Gizem Kurt, Görkem Tüzün, İlayda Çelik Tez, Caner Güler, Meriç Demiray və Cüneyt Bolak tərəfindən yazılmış türk draması, romantik və gənclik televiziya serialı. İlk bölümü 7 iyul 2022-ci ildə yayımlandı. Baş rolları Berk Hakman, Ege Kökenli, Rabia Soytürk, Caner Topçu və Sümeyye Aydoğan paylaşır. Serial 17 noyabr 2022-ci ildə yayımlanan 20-ci bölümü ilə sona çatdı.
== Aktyor və personajlar ==
Selim Bender (Berk Hakman), (1–12)
Bahar Aydın (Ege Kökenli), (1–11)
Ekim Güleryüz (Rabia Soytürk), (1–20)
Kanat Günay (Caner Topçu), (1–20)
Melisa Gerçek (Sümeyye Aydoğan), (1–20)
Leyla Ertener (Helin Kandemir), (1–20)
Aziz Günay (Burak Can), (1–20)
Fikret Tosun (Durul Bazan), (1–16)
Rıza Günay (Murat Daltaban), (1–19)
Bekir Kaplan (Taha Bora Elkoca), (1–20)
Neşe Güleryüz (Feride Çetin]), (1–20)
Halil Kaplan (Aytaç Uşun), (1–20)
Ozan Yılmaz (Utku Coşkun), (1–20)
Ayşe Karaca (Gökçe Güneş Doğrusöz), (1–20)
Hazal Demir (Meltem Akçöl), (1–20)
Suna Günay (Yeliz Akkaya), (1–20)
Hatice Karaca (Elif Çakman), (1–20)
Sedat Karaca (Bedir Bedir), (1–20)
Dağhan Kara (İbrahim Yıldız), (1–20)
Selçuk (Hamdi Alp), (1–20)
Süleyman Gerçek (Alper Atak), (1–20)
Ece Ay (Dilara Sümbül), (1–20)
Naz Duru (Jasmin Berkiş), (1–20)
Ceyda Astan (Sena Gençtürk), (1–20)
Emine Sakan (Cemre Özşişman), (1–20)
Orjinal (İzzet Yüksek), (1–20)
Şükran Ertener (Bedia Ener), (1–20)
Derviş Demir (Ufuk Özkan) (13–18)
Ateş Atahanlı (Miro Gerede Erkaya) (13–20)
Berkay Gaye Türkmen (Tuğba Uluay) (17–19)
== Ümumi baxış ==
== Bölümlər ==
=== 1. ===
Artıq adamın gündəliyi
Artıq adamın gündəliyi (rus. «Дневник лишнего человека») — rus yazıçısı İvan Turgenevin 1850-ci ildə yazdığı novelladır. Cəmi 31 yaşı olsa da, naməlum xəstəlikdən dünyasını dəyişən və həyatında baş verən hadisələri danışarkən ömrünə sayılı günlər qalan Tçulkaturin adlı şəxs tərəfindən gündəlik şəklində birinci şəxs tərəfindən yazılmışdır. Hekayə rus ədəbi anlayışının arxetipinə çevrildi. İlk dəfə 1850-ci ildə " Oteçestvennıe Zapiski " də çap olunub.
== Hekayə haqqında ==
Turgenev hekayə üzərində işi 1850-ci ildə Parisdə tamamladı. "Gündəlik" və yazıçının yaradıcılığında “əlavə adam” mövzusuna başlayır. Müəllif bundan əvvəl də müraciət etmişdi, lakin əvvəlki əsərlər istehza və polemikaya bürünmüşdüsə, “Gündəlik”in əsasını daha obyektiv və dərin psixoloji təhlil təşkil edir. Yazıçı xüsusilə xarakterin hərtərəfli təsviri problemi ilə maraqlanır, Turgenevin psixologizmi burada yerləşir, amma romantik deyil, real əsasda. Müəllifin özü də “Gündəlik”i uğurlu əsər hesab edirdi.
"Oxu məni" qəzeti
"Oxu məni" qəzeti — həftəlik ictimai-siyasi qəzet.
== Tarixi ==
"Oxu məni" qəzeti 1997-ci ildən fəaliyyətə başlamış, həmin vaxtdan etibarən çərşənbə axşamı və cümə günü daxil olmaqla, həftədə iki dəfə 16 səhifədə A3 formatda rəngli dərc olunmuşdur. (Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən 50 nömrəli şəhadətnamə ilə qeydiyyata alınıb)
Hazırda qəzetin təsisçisi və baş redaktoru Axundov Emin Tofiq oğludur. Fəaliyyətə başladığı vaxtdan həftədə 2 dəfə 16 səhifə A3 format həcmində 150–180 min arası tirajla dərc olunub[mənbə göstərin]. Qəzetin ilk nömrəsi 150 min tirajla[mənbə göstərin] çap olunmağa başlamışdır. İnsanlar arasında qəzetin adı maraqla qarşılanmış, oxucuların rəğbətini və tələbatını nəzərə alaraq, günün 1-ci yarısı bütün tiraj satıldığı üçün elə həmin gün ikinci dəfə çap olunmuşdur[mənbə göstərin].
Sonrakı illərdə qəzetin əlavə buraxılışları olan "Oxu məni krossvordu" qəzeti 24 səhifədə A3 formatda həftədə 1 dəfə çərşənbə günü rəngli şəkildə 30 min tirajla[mənbə göstərin], "Oxu məni Serial" qəzeti 16 səhifədə A3 formatda həftədə 1 dəfə şənbə günü rəngli şəkildə 25 min tirajla, "Oxu məni Skanvordu" qəzeti 32 səhifədə A3 formatda ayda 1 dəfə rəngli şəkildə 30 min tirajla, "Oxu məni Lətifələr və Skanvordlar" kitabı A5 formatda 32 səhifədə ayda 1 dəfə 30 min tirajla rəngli olaraq çap olunmuşdur.
2009-cu ildən fasiləsiz olaraq qəzetin elektron xəbər portalı www.oxumeni.az saytı hər gün daim yenilənən xəbərlərlə oxuculara informasiya çatdırır.
Qəzet yarandığı gündən sonrakı dövrlərdə 2 ofisdə, 80–90 nəfərlik işçi kollektivi ilə fəaliyyət göstərmişdir. Əsas baş ofis Bakı şəhəri Yasamal rayonu mətbuat pr.
Gözlə Məni (1980)
Gözlə məni — 1980-ci ildə çəkilmiş film.
== Məzmun ==
1920-ci ilin baharı. İnqilab dalğası Dağlıq Qarabağın ən ucqar guşələrinə belə gedib çıxır. Qırmızı ordu dəstələri yerli feodalların hakimiyyətini öz əllərinə alır, burada yeni qayda qanunlar yaradırlar...
Filmin mərkəzində sıravi qırmızı ordu döyüşçüsündən dağ rayonunun fövqəladə komissarına qədər yüksələn gənc kəndli balası Nicatın (Rasim Balayev) taleyi, onun bəy qızı Şahnaz xanıma (Tamara Yandiyeva) olan dramatik məhəbbət əhvalatı durur.
== Film haqqında ==
Filmin sonunda Fəxrəndənin ərinin ardınca çaya girməsi və batması səhnəsi oktyabr ayında çəkilmiş və bu trükü aktrisa Amaliya Pənahovanın özü ifa etmişdir.
Film dramaturq İlyas Əfəndiyevin "Mahnı dağlarda qaldı" pyesinin motivləri əsasında çəkilmişdir.
Film Azərbaycan SSR-in və Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasının yaradılmasının 60 illiyinə həsr olunmuşdur.
== Filmin heyəti ==
=== Film üzərində işləyənlər ===
Əsərin müəllifi: İlyas Əfəndiyev
Ssenari müəllifi: Elçin, Elqa Lındina
Quruluşçu rejissor: Kamil Rüstəmbəyov
Quruluşçu operator: Zaur Məhərrəmov
Quruluşçu rəssam: Nadir Zeynalov
Bəstəkar: Aqşin Əlizadə
Səs operatoru: Ağahüseyn Kərimov
Rejissor: Əbdül Mahmudov
Rejissor-stajçı: Elxan Qasımov
Operator: Vaqif Muradov
Geyim rəssamı: Tatyana Əmirova
Qrim rəssamı: A. Rzazadə
Montaj edən: Olqa Etenko
Rejissor assistenti: Süleyman Əhmədov, T. Atakişiyev, R. Hüseynov
Operator assistenti: Abbas Rzayev, Gennadi Pastuşkov
Rəssam assistenti: Əziz Məmmədov, M. Manuvaxova
Quraşdırılmış səhnələrin rəssamı: Gennadi Tişşenko
Quraşdırılmış səhnələrin operatoru: Həmzə Əhmədoğlu
İşıq ustası: Rüstəm Rüstəmov
Plyonka üzrə rəng ustası: F. Dadaşov
Çalır: Dövlət Kinematoqrafiya Komitəsinin Simfonik Orkestri
Dirijor: D. Ştilman
Məsləhətçi: Məcid Katibli (tarix elmləri namizədi)
Redaktor: Asim Cəlilov
Filmin direktoru: Davud Zöhrabov
=== Rollarda ===
Rasim Balayev — Nicat
Tamara Yandiyeva — Şahnaz
Həsənağa Turabov — Böyük bəy
Amaliya Pənahova — Fəxrəndə
Həsən Məmmədov — Bahadur
Məlik Dadaşov — Cabbar bəy
Ələddin Abbasov — Həsənəli
Şahmar Ələkbərov — Tahir
Fərqanə Quliyeva — Gülgəz
Muxtar Avşarov — Hümmət
Şəmsi Şəmsizadə — Yunis bəy
Süsən Məcidova — çörəkçi
Valeri Malışev — Kanuryov
Muxtar Maniyev — Balahüseyn
Gəray Əlibəyov (K. Əlibəyov kimi) — Rəsul
Eldəniz Rəsulov — Qaragöz
Novruz Axundov — Mirzə bəy
Gümrah Rəhimov — Xosrov
Vəliəhd Vəliyev — komissar köməkçisi Məmməd
Tələt Rəhmanov — kənd mülkədarı
Sadıq Hüseynov — kəndli
Kamil Məhərrəmov — nökər
V. Postnikov — Andrey
Ənvər Həsənov — Ömər
Məmməd Bürcəliyev — bəy
Zilli Namazov — qaçaq
Zirəddin Tağıyev
E. Səfərova
F. Bayramov
Rauf Qəniyev
Rafiq Qasımov
Qafar Həqqi — Sərxan
Sədaqət Zülfüqarova
Dadaş Kazımov — Dadaş
Ömür Nağıyev — Bahadurun adamı
Süleyman Əhmədov — kəndli
Bahadur Əliyev
=== Filmi səsləndirənlər ===
Şahmar Ələkbərov — Nicat (Rasim Balayev) (titrlərdə yoxdur)
Ramiz Məlikov — bəy (titrlərdə yoxdur)
Hamlet Xanızadə — bəy (titrlərdə yoxdur)
Eldəniz Zeynalov — Mirzə bəy (Novruz Axundov) (titrlərdə yoxdur)
Ramiz Əzizbəyli — nökər (Kamil Məhərrəmov) (titrlərdə yoxdur)
Məmmədrza Şeyxzamanov — Həsənəli (Ələddin Abbasov) (titrlərdə yoxdur)
Elxan Ağahüseynoğlu — Xosrov (Gümrah Rəhimov) (titrlərdə yoxdur)
Əliabbas Qədirov — Tahir (Şahmar Ələkbərov) (titrlərdə yoxdur)
Pərviz Bağırov — Rəsul (Gəray Əlibəyov) (titrlərdə yoxdur)
Kamal Xudaverdiyev — Kanuryov (Valeri Malışev) (titrlərdə yoxdur)
Hacı İsmayılov — Andrey (V. Postnikov) (titrlərdə yoxdur)
Həsənağa Turabov — bolşevik (titrlərdə yoxdur)
== Mənbə ==
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası.
Oxu məni (qəzet)
"Oxu məni" qəzeti — həftəlik ictimai-siyasi qəzet.
"Oxu məni" qəzeti 1997-ci ildən fəaliyyətə başlamış, həmin vaxtdan etibarən çərşənbə axşamı və cümə günü daxil olmaqla, həftədə iki dəfə 16 səhifədə A3 formatda rəngli dərc olunmuşdur. (Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən 50 nömrəli şəhadətnamə ilə qeydiyyata alınıb)
Hazırda qəzetin təsisçisi və baş redaktoru Axundov Emin Tofiq oğludur. Fəaliyyətə başladığı vaxtdan həftədə 2 dəfə 16 səhifə A3 format həcmində 150–180 min arası tirajla dərc olunub[mənbə göstərin]. Qəzetin ilk nömrəsi 150 min tirajla[mənbə göstərin] çap olunmağa başlamışdır. İnsanlar arasında qəzetin adı maraqla qarşılanmış, oxucuların rəğbətini və tələbatını nəzərə alaraq, günün 1-ci yarısı bütün tiraj satıldığı üçün elə həmin gün ikinci dəfə çap olunmuşdur[mənbə göstərin].
Sonrakı illərdə qəzetin əlavə buraxılışları olan "Oxu məni krossvordu" qəzeti 24 səhifədə A3 formatda həftədə 1 dəfə çərşənbə günü rəngli şəkildə 30 min tirajla[mənbə göstərin], "Oxu məni Serial" qəzeti 16 səhifədə A3 formatda həftədə 1 dəfə şənbə günü rəngli şəkildə 25 min tirajla, "Oxu məni Skanvordu" qəzeti 32 səhifədə A3 formatda ayda 1 dəfə rəngli şəkildə 30 min tirajla, "Oxu məni Lətifələr və Skanvordlar" kitabı A5 formatda 32 səhifədə ayda 1 dəfə 30 min tirajla rəngli olaraq çap olunmuşdur.
2009-cu ildən fasiləsiz olaraq qəzetin elektron xəbər portalı www.oxumeni.az saytı hər gün daim yenilənən xəbərlərlə oxuculara informasiya çatdırır.
Qəzet yarandığı gündən sonrakı dövrlərdə 2 ofisdə, 80–90 nəfərlik işçi kollektivi ilə fəaliyyət göstərmişdir. Əsas baş ofis Bakı şəhəri Yasamal rayonu mətbuat pr.
Sev məni (albom)
Sev məni – Azərbaycan Respublikasının əmədar artisti, müğənni Abbas Bağırovun studiya albomu. Alboma 16 mahnı daxildir.
Albomda Hakan Erol, Ələkbər Tağıyev, Razim Paşayev, Andrey Babayev, Aygün Səmədzadə, Vaqif Gərayzadə və s. bəstəkarların mahnıları yer alır.
Bacarırsansa Tut Məni
Bacarırsansa Tut Məni (ing. Catch Me If You Can) — 2002-ci ildə Frenk Ebiqneyl-ın həyat hekayəsi əsasında çəkilmiş komediya-dram filmi. Rejissoru Stiven Spilberq olan film, 19 yaşlı dahi Frenk Ebiqneyl-ın özünü Pan American World aviaşirkətində pilot kimi göstərərək çox milyon dollarlıq çek fırıldaqçılığı etdiyindən bəhs edir. Corciyada həkim və Luizianada prokuror. Ebiqneyl rolunu Leonardo DiKaprio canlandırsa da, filmin digər mühüm aktyorları Tom Henks, Kristofer Uolken, Emi Adams, Martin Şin və Nathalie Bayedir.
Yad et məni
Yad et məni — Əzizə Cəfərzadənin "Şirvan" trilogiyasının üçüncü və sonuncu kitabı olan tarixi romanı.
Müəllif əsərin 1980-ci ildəki ilk nəşrini "Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulması uğrunda gedən mübarizədə inqilabın sədaqətli əsgəri" Əliheydər Qarayevin xatirəsinə həsr edib.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun əməkdaşı Ədalət Rəsulova "Türkay" aylıq ədəbiyyat dərgisinin rəsmi elektron orqanı olan "Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalı"nda əsər barədə bu cür qeyd edir: "Yazıçının arxiv materiallarından məlum olur ki, romanda adı keçən Ağali Nasih Nişat Şirvaninin uzun müddət axtardığı oğlu olmuşdur."
Filoloq Asifə Telmanqızı "Əzizə Cəfərzadənin bədii dünyası" adlı filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün təqdim olunmuş dissertasiyasında bu əsər barədə təhlilinin sonunda qeyd edir ki, bu romandan sonra Mirzə Ələkbər Sabirin həyat və yaradıcılığı Ə. Cəfərzadəni o qədər ruhlandırmışdır ki, o, Sabir haqqında ayrıca roman yazmışdır ki, bu əsəri bədii tərcümeyi-hal da adlandırmaq olar. "Yad et məni" romanından fərqli olaraq “Sabir” romanı çoxplanlı deyil, təkplanlıdır və şairin həyat və mübarizəsini ön plana çəkir.
Romanda XX əsrin əvvəllərində cərəyan edən hadisələrdən danışılır. Burada Abbas Səhhət, Mirzə Ələkbər Sabir və Ağəli bəy Nasehin obrazları yaradılmışdır. Abbas Səhhətin simasında vətəndaşlıq və xeyirxahlıq, Sabirin timsalında fədakarlıq və cəsurluq, Nasehin şəxsində təvazökarlıq və səmimilik kimi mənəvi-əxlaqi keyfiyyətlər inandırıcı detallar və ştrixlərlə əks olunmuşdur. Lakin yazıçı romanda əsas diqqəti A. Səhhətə yönəltməyə çalışmışdır.
Filoloq Asifə Telmanqızı "Əzizə Cəfərzadənin bədii dünyası" adlı filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün təqdim olunmuş dissertasiyasında bu romanda Abbas Səhhətin simasında konkret bir şəxsin üstün əks olunduğunu, 3 dostun (A. Səhhət, M.Ə. Sabir, A. Naseh) portret cizgilərinin işləndiyini, birincinin xeyirxahlığı, ikincinin cəsurluğu, üçüncünün təvazökarlığının konkret cizgilərlə verildiyini bildirib.
Filoloq A.T.Əliyeva "Bakı Universitetinin xəbərləri" jurnalındakı "Əzizə Cəfərzadə yaradıcılığında şifahi xalq ədəbiyyatı motivləri" məqaləsində bu əsərdən bayatı sitat gətirərək müəllifin təsvir etdiyi əhvalatların ruhuna uyğun bayatı seçib işlətməyi sevdiyini qeyd edib.
Məni cəhənnəmə sürüklə
Məni cəhənnəmə sürüklə (ing. Drag Me to Hell) — Amerika istehsalı olan qorxu/triller filmidir. Sem Reiminin rejissorluq etdiyi bu film 2009-cu ildə nümayiş olunub.
== Məzmun ==
Los-Ancelesdə yaşayan və bir bankda işləyən Kristin Braun öz həyatından çox məmnundur. Klayton Dalton adlı professor ən yaxın dostu olan Kristin öz həyatını yaşamaqdadır. Lakin bu sakitçilik elə də uzun çəkmir. Belə ki, bir gün Silvia Qanuş adlı yaşlı qadın müştəri banka gələrək Kristindən müəyyən şərtlər altında kredit istəyir. Kristin bu məsələnin ona aid olmadığını lakin müdir ilə danışa biləcəyini deyir. Müdür isə ona onu göndərməsini deyərək razılıq vermir. Buna bərk əsəbiləşən Silvia bunun Kristinin ucbatından olduğunu fikirləşərək ona dəhşətli cadu edir.
Bir klubdan daha artıq
Mes que un club (azərb. Bir klubdan daha artıq) – İspaniyanın "Barselona" futbol klubunun rəsmi şüarı. Şüar "Barselona" klubunun ev oyunlarını keçirdiyi Kamp Nou stadionun tribunalarında öz əksini tapmışdır. Şüar klubun sadəcə bir futbol klubu olmadığını, Kataloniya mədəniyyətini və mübarizəsini təmsil etdiklərini bildirmək üçün işlədilir.
== Tarixi ==
İkinci İspaniya Respublikası dövründə klub prezidenti Xosep Sunol klubu ölkənin idman və mədəniyyət həyatı ilə birləşdirmək üçün "İdman və vətəndaşlıq" şüarından istifadə etmişdir. Lakin bu şüar klubun daimi şüarı olmamışdır.
İndiki şüarın tarixi 1933-cü ilə kimi uzanır. 1933-cü ilin aprelində aid klub məktubunda yazılır: "Belə görünür ki, Barselona bir futbol klubundan daha artıqdır".
17 yanvar 1968-ci ildə "Barselona" klubunun yenicə prezidenti seçilən Narsis de Karreras öz qəbul olunma nitqində "Barselona bir futbol klubundan artıqdır" cümləsini işlətmişdir. Lakin bu ifadə 1973-cü ilə kimi şüar kimi əhəmiyyət qazanmamışdır.
Həddindən artıq balıq ovu
Həddindən artıq balıq ovu — balıq populyasiyasının davamlı vəziyyətini təmin etməyən və balıq ehtiyatlarının tükənməsinə səbəb olan balıqçılıq təcrübəsi. Suyun çirklənməsi və ya iqlim dəyişikliyi kimi dəniz ekosistemlərinə digər antropogen təsirlərlə müqayisədə bəziləri artıq nəsli kəsilmək ərəfəsində olan bir çox balıq növlərinin populyasiyalarının həddindən artıq balıq ovu onun kütləvi azalmasının əsas səbəbidir.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının 2020-ci ildəki hesabatında deyilir ki, "2017-ci ildə dünyanın dəniz balıqçılıq təsərrüfatlarında balıq ehtiyatlarının 34 faizi həddən artıq ovlanmış kimi təsnif edilib". Həddindən artıq balıq ovunun bəzi formaları, məsələn köpək balıqlarının həddindən artıq ovlanması bütün dəniz ekosistemlərinin pozulmasına səbəb olmuşdur. Həddindən artıq balıq ovu meduzaların əsas rəqibini və yırtıcısını aradan qaldıraraq, meduza populyasiyasının partlamasını gücləndirir. 1990-cı illərdə İrland dənizində meduza populyasiyasının artmasında həm iqlim dəyişikliyi, həm də ekosistemin yenidən qurulması əsas rol oynadığı aşkar edilmişdir.
== Səbəblər ==
Həddindən artıq balıq ovu üçün iqtisadi səbəblərə dünya əhalisinin artması ilə bağlı dəniz məhsullarına artan tələb daxildir. Balıq tez-tez ət yeməyinə alternativ olaraq görülür. Bəzi balıq növlərinin yüksək qiymətləri çox vaxt balıqçı qayıqlarının ən qiymətli balıqlar üçün saxlanmasına, ovun qalan hissəsinin isə dənizə atılmasına səbəb olur. Böyük balıqçılıq donanmasının saxlanması çox vaxt dövlət subsidiyaları ilə stimullaşdırılır.
Alisa artıq burada yaşamır
Alisa artıq burada yaşamır (ing. Alice Doesn't Live Here Anymore) Oskar mükafatlı, 1974-cü ilin filmidir. Rejissoru Martin Skorseze, ssenarisi isə Robert Getçeldir. Baş rolun ifaçısı Elen Börstin ən yaxşı qadın roluna görə "Oskar"a layiq görülmüşdür.
== Məzmun ==
Alisa yenicə dul qalmış gənc qadındır. O, 11 yaşlı oğlu ilə yeni həyat qurmaq üçün Montereyə yollanır. Onun məqsədi yenidən müğənni olmaqdır, lakin o Montereyə çatmamış başına bir çox əhvalat gəlir.
Həddən artıq uyğunluq (film, 2016)
Həddən artıq uyğunluq — Rejissor Ülviyyə Könülün filmi.
== Məzmun ==
Böyük hisslərdən və aldanmaqdan heç kəs sığortalanmayıb. Dünyanın hər yerində sevgi, xəyanət və yalanla qarşılaşmaq olar. Mayk və Aydan ayrı-ayrılıqda aldanılıblar.
Həyatlarındakı hədsiz uyğunluq onları görüşdürür və bir-birinə sevdirir. Sevgi isə məsafəyə baxmır. Əsasən də böyük sevgi. Görəsən, növbəti dəfə onlar harada görüşəcək? Bakıda yoxsa Nyu-Yorkda. Bəlkə də, heç görüşməyəcəklər?
Gözlə məni (film, 1980)
Gözlə məni — 1980-ci ildə çəkilmiş film.
== Məzmun ==
1920-ci ilin baharı. İnqilab dalğası Dağlıq Qarabağın ən ucqar guşələrinə belə gedib çıxır. Qırmızı ordu dəstələri yerli feodalların hakimiyyətini öz əllərinə alır, burada yeni qayda qanunlar yaradırlar...
Filmin mərkəzində sıravi qırmızı ordu döyüşçüsündən dağ rayonunun fövqəladə komissarına qədər yüksələn gənc kəndli balası Nicatın (Rasim Balayev) taleyi, onun bəy qızı Şahnaz xanıma (Tamara Yandiyeva) olan dramatik məhəbbət əhvalatı durur.
== Film haqqında ==
Filmin sonunda Fəxrəndənin ərinin ardınca çaya girməsi və batması səhnəsi oktyabr ayında çəkilmiş və bu trükü aktrisa Amaliya Pənahovanın özü ifa etmişdir.
Film dramaturq İlyas Əfəndiyevin "Mahnı dağlarda qaldı" pyesinin motivləri əsasında çəkilmişdir.
Film Azərbaycan SSR-in və Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasının yaradılmasının 60 illiyinə həsr olunmuşdur.
== Filmin heyəti ==
=== Film üzərində işləyənlər ===
Əsərin müəllifi: İlyas Əfəndiyev
Ssenari müəllifi: Elçin, Elqa Lındina
Quruluşçu rejissor: Kamil Rüstəmbəyov
Quruluşçu operator: Zaur Məhərrəmov
Quruluşçu rəssam: Nadir Zeynalov
Bəstəkar: Aqşin Əlizadə
Səs operatoru: Ağahüseyn Kərimov
Rejissor: Əbdül Mahmudov
Rejissor-stajçı: Elxan Qasımov
Operator: Vaqif Muradov
Geyim rəssamı: Tatyana Əmirova
Qrim rəssamı: A. Rzazadə
Montaj edən: Olqa Etenko
Rejissor assistenti: Süleyman Əhmədov, T. Atakişiyev, R. Hüseynov
Operator assistenti: Abbas Rzayev, Gennadi Pastuşkov
Rəssam assistenti: Əziz Məmmədov, M. Manuvaxova
Quraşdırılmış səhnələrin rəssamı: Gennadi Tişşenko
Quraşdırılmış səhnələrin operatoru: Həmzə Əhmədoğlu
İşıq ustası: Rüstəm Rüstəmov
Plyonka üzrə rəng ustası: F. Dadaşov
Çalır: Dövlət Kinematoqrafiya Komitəsinin Simfonik Orkestri
Dirijor: D. Ştilman
Məsləhətçi: Məcid Katibli (tarix elmləri namizədi)
Redaktor: Asim Cəlilov
Filmin direktoru: Davud Zöhrabov
=== Rollarda ===
Rasim Balayev — Nicat
Tamara Yandiyeva — Şahnaz
Həsənağa Turabov — Böyük bəy
Amaliya Pənahova — Fəxrəndə
Həsən Məmmədov — Bahadur
Məlik Dadaşov — Cabbar bəy
Ələddin Abbasov — Həsənəli
Şahmar Ələkbərov — Tahir
Fərqanə Quliyeva — Gülgəz
Muxtar Avşarov — Hümmət
Şəmsi Şəmsizadə — Yunis bəy
Süsən Məcidova — çörəkçi
Valeri Malışev — Kanuryov
Muxtar Maniyev — Balahüseyn
Gəray Əlibəyov (K. Əlibəyov kimi) — Rəsul
Eldəniz Rəsulov — Qaragöz
Novruz Axundov — Mirzə bəy
Gümrah Rəhimov — Xosrov
Vəliəhd Vəliyev — komissar köməkçisi Məmməd
Tələt Rəhmanov — kənd mülkədarı
Sadıq Hüseynov — kəndli
Kamil Məhərrəmov — nökər
V. Postnikov — Andrey
Ənvər Həsənov — Ömər
Məmməd Bürcəliyev — bəy
Zilli Namazov — qaçaq
Zirəddin Tağıyev
E. Səfərova
F. Bayramov
Rauf Qəniyev
Rafiq Qasımov
Qafar Həqqi — Sərxan
Sədaqət Zülfüqarova
Dadaş Kazımov — Dadaş
Ömür Nağıyev — Bahadurun adamı
Süleyman Əhmədov — kəndli
Bahadur Əliyev
=== Filmi səsləndirənlər ===
Şahmar Ələkbərov — Nicat (Rasim Balayev) (titrlərdə yoxdur)
Ramiz Məlikov — bəy (titrlərdə yoxdur)
Hamlet Xanızadə — bəy (titrlərdə yoxdur)
Eldəniz Zeynalov — Mirzə bəy (Novruz Axundov) (titrlərdə yoxdur)
Ramiz Əzizbəyli — nökər (Kamil Məhərrəmov) (titrlərdə yoxdur)
Məmmədrza Şeyxzamanov — Həsənəli (Ələddin Abbasov) (titrlərdə yoxdur)
Elxan Ağahüseynoğlu — Xosrov (Gümrah Rəhimov) (titrlərdə yoxdur)
Əliabbas Qədirov — Tahir (Şahmar Ələkbərov) (titrlərdə yoxdur)
Pərviz Bağırov — Rəsul (Gəray Əlibəyov) (titrlərdə yoxdur)
Kamal Xudaverdiyev — Kanuryov (Valeri Malışev) (titrlərdə yoxdur)
Hacı İsmayılov — Andrey (V. Postnikov) (titrlərdə yoxdur)
Həsənağa Turabov — bolşevik (titrlərdə yoxdur)
== Mənbə ==
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası.
Məni Cəhənnəmə Sürüklə (film)
Məni cəhənnəmə sürüklə (ing. Drag Me to Hell) — Amerika istehsalı olan qorxu/triller filmidir. Sem Reiminin rejissorluq etdiyi bu film 2009-cu ildə nümayiş olunub.
Los-Ancelesdə yaşayan və bir bankda işləyən Kristin Braun öz həyatından çox məmnundur. Klayton Dalton adlı professor ən yaxın dostu olan Kristin öz həyatını yaşamaqdadır. Lakin bu sakitçilik elə də uzun çəkmir. Belə ki, bir gün Silvia Qanuş adlı yaşlı qadın müştəri banka gələrək Kristindən müəyyən şərtlər altında kredit istəyir. Kristin bu məsələnin ona aid olmadığını lakin müdir ilə danışa biləcəyini deyir. Müdür isə ona onu göndərməsini deyərək razılıq vermir. Buna bərk əsəbiləşən Silvia bunun Kristinin ucbatından olduğunu fikirləşərək ona dəhşətli cadu edir.
Ovçu, Vurma Məni (1977)
Film ətraf mühitin qorunması, doğma diyarın təbiətinə diqqətli münasibət, Azərbaycan qoruğunun təşkil olunması, bunun nəticəsində Muğanın çöllərində ceyranların sayının əhəmiyyətli şəkildə artması haqqındadır.
Yad et məni (roman)
Yad et məni — Əzizə Cəfərzadənin "Şirvan" trilogiyasının üçüncü və sonuncu kitabı olan tarixi romanı.
Müəllif əsərin 1980-ci ildəki ilk nəşrini "Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulması uğrunda gedən mübarizədə inqilabın sədaqətli əsgəri" Əliheydər Qarayevin xatirəsinə həsr edib.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun əməkdaşı Ədalət Rəsulova "Türkay" aylıq ədəbiyyat dərgisinin rəsmi elektron orqanı olan "Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalı"nda əsər barədə bu cür qeyd edir: "Yazıçının arxiv materiallarından məlum olur ki, romanda adı keçən Ağali Nasih Nişat Şirvaninin uzun müddət axtardığı oğlu olmuşdur."
Filoloq Asifə Telmanqızı "Əzizə Cəfərzadənin bədii dünyası" adlı filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün təqdim olunmuş dissertasiyasında bu əsər barədə təhlilinin sonunda qeyd edir ki, bu romandan sonra Mirzə Ələkbər Sabirin həyat və yaradıcılığı Ə. Cəfərzadəni o qədər ruhlandırmışdır ki, o, Sabir haqqında ayrıca roman yazmışdır ki, bu əsəri bədii tərcümeyi-hal da adlandırmaq olar. "Yad et məni" romanından fərqli olaraq “Sabir” romanı çoxplanlı deyil, təkplanlıdır və şairin həyat və mübarizəsini ön plana çəkir.
Romanda XX əsrin əvvəllərində cərəyan edən hadisələrdən danışılır. Burada Abbas Səhhət, Mirzə Ələkbər Sabir və Ağəli bəy Nasehin obrazları yaradılmışdır. Abbas Səhhətin simasında vətəndaşlıq və xeyirxahlıq, Sabirin timsalında fədakarlıq və cəsurluq, Nasehin şəxsində təvazökarlıq və səmimilik kimi mənəvi-əxlaqi keyfiyyətlər inandırıcı detallar və ştrixlərlə əks olunmuşdur. Lakin yazıçı romanda əsas diqqəti A. Səhhətə yönəltməyə çalışmışdır.
Filoloq Asifə Telmanqızı "Əzizə Cəfərzadənin bədii dünyası" adlı filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün təqdim olunmuş dissertasiyasında bu romanda Abbas Səhhətin simasında konkret bir şəxsin üstün əks olunduğunu, 3 dostun (A. Səhhət, M.Ə. Sabir, A. Naseh) portret cizgilərinin işləndiyini, birincinin xeyirxahlığı, ikincinin cəsurluğu, üçüncünün təvazökarlığının konkret cizgilərlə verildiyini bildirib.
Filoloq A.T.Əliyeva "Bakı Universitetinin xəbərləri" jurnalındakı "Əzizə Cəfərzadə yaradıcılığında şifahi xalq ədəbiyyatı motivləri" məqaləsində bu əsərdən bayatı sitat gətirərək müəllifin təsvir etdiyi əhvalatların ruhuna uyğun bayatı seçib işlətməyi sevdiyini qeyd edib.
Məni kimin öldürdüyünü bilirəm
Məni kimin öldürdüyünü bilirəm (ing. I Know Who Killed Me) Amerika istehsalı olan kriminal/triller janrlı filmdir. 2007-ci ildə premyerası baş tutan bu filmin büdcəsi 12 milyon dollardır.
== Məzmun ==
Balaca bir qəsəbədə bir-birinin dalınca gizli qətllər baş verir. Gənc qızları hədəf alan qatil onlara işgəncələr verdikdən sonra öldürür. Ebri Fleming adlı gən qız da bu qəsəbədə yaşayır. Gələcək üçün planlar cızan Ebri gözləmədiyi anda həmin qatilin qurbanına çevrilir. Qatil tərəfindən işgəncələrə məruz qalaraq bir barmağını, sağ ayağını və sağ əlini itirir.
Lakin qaçmağa müvəffəq olan Ebri xəstəxanada ayıldığı vaxt özünün Ebri olmadığını və sadəcə ona oxşadığını israr edir. Tramma almış Ebri, indi hər şeyi aydınlaşdırmağa çalışacaq.